TARİHÇE
Beldemiz ile ilgili şimdilik elimizde resmi bir bilgi belge olmamasına rağmen şimdiye kadar incelenmiş olan başbakanlık Osmanlı arşiv belgelerinden bölgenin tarihi hakkında yeni yeni bilgiler edinmeye başladık. Bu bilgiler ışığında bölgenin Döger Türkleri tarafından iskân edildiği ve 15.yy ki kayıtlardan birçok cevre köyün buraya bağlı olduğu hayvancılık ve tarıma dayalı yaşadıkları anlaşılmaktadır. Yine bayram oğulları beyliğinin bir nahiyesi durumunda olan bu günkü Soğukpınar da bu tarihler içerisinde Rum veya ermeni nüfusa rastlanmamaktadır. daha sonraki yıllarda Gümüşhane madenlerinin işletmesiyle birlikte işletilen Kızılkaya madeninde çalışan Rumların buraya gelişleri 1800 lü yıllarda olmuştur. fakat Osmanlı arşivlerinde bölgemizde hizmet veren medreselerin olduğu kaydedilmiştir. bu tarihlerde yörede yaşan Rumlar yaşamlarını Kızılkaya madeninde bakır işleyerek sürdürmüşlerdir. Yerleşim yerleri de Kızılkaya, Düzağız Mah. ve Kasapçayırı mahallesidir. Kasap çayırında Kilise bulunmaktadır. (yıkılmış) Yörenin önemli bir tarihçesi olmamasına rağmen ilçemizin arazi ve nüfus bakımından büyük köylerinden biri olup Dikmen Köyü ile birleşerek 20 Ağustos 1998 tarih ve 98/49560 sayılı karar ile Belde Belediyesi olmayı hak kazanmıştır. Başlıca geçim kaynağı fındıktır. yaklaşık 400 ton fındık üretilmektedir.
3- Dikmen/Döğer (Soğukpmar Beldesi)
1515 tarihli vergi defterinde bu köy, “karye-i Döğer nâm-ı diğer Dikmen ’’ şeklinde iki ad ile anılmıştır. Bilindiği gibi Döğerler 24 büyük Türkmen topluluğundan birinin adıdır. Dikmen kelimesi ise Türkçede mahrut tepe anlamına gelmektedir1193’. Vergi defterinde yer alan bu terkip bize, Döğer Türkmenlerinden bir grubun, bu dağlık araziyi iskânı sırasında, dikmen imlâsıyla tesmiye ettiklerini göstermektedir.
Bahsi geçen kaynakta bu köy halkı, Çepni beyi Emir Han Ağa'ya vergi ödemekle yükümlü olan iki gruba ayrılmıştır. Birinci grup her hangi bir görevi bulunmayan normal çiftçilerdir ki bunlar 28 hanedir. Köyde bu grubun tasarrufu altında bir değirmen bir de avcı kuş yuvası vardır. İkinci grup ise, Dikmen Camii görevlileridir. Bunlardan yedisi hane, ikisi yetişkin bekâr erkektir. Ayrıca köyde biri Murat Fakih tarafından ziraata açılan iki adet zemin(ortak tarla) vardır.
1530'da köyde 30 çiftçi hane, bir değirmen ve bir de avcı kuş yuvası bulunmaktadır. Köyün çiftçi zümresinin vergi toplamı 1.670 akçadır. Dikmen Camii görevlilerinden sekizi hane, ikisi yetişkin bekâr erkektir. Bunların sipahiye ödediği toplam vergi ise 156 akçadır. Bu durumda 1530 yılında Döğer köyünde 40 nefer vergi mükellefi yaşamakta ve bunlar 1.826 akçe vergi ödemekle yükümlüdür.
1554'te 23 hane, iki yetişkin reayâ; dokuz hane ve bir yetişkin de mülazım-ı cami yazılmıştır. Dikmen Caminin imamının adı Dede oğlu Hüseyin'dir. Ayrıca Pir Ahmet oğlu Musa ile Mehmet oğlu Ramazan adlı iki kişi daha imam olarak zikredilmişlerdir.
Bu veriler bize Döğer aşiretinin iskânıyla oluşan Dikmen köyünün, aynı zamanda nahiyenin de merkezi olduğunu, Cuma namazı için çevreden gelen ahalinin burada bir Türkmen panayırı, toplanma alanı oluşturduğunu göstermektedir.
7- Koz (Soğukpınar)
Kozköyü 1515'te malî bakımdan Mustafa oğlu Ebu bekir Kâtip Bey'e bağlıdır. Bu tarihte köyde 14 çiftçi hane, bir yetişkin, bir değirmen, bir cami ve bir de zemin (ortak tarla) tespit edilmiştir. Köyün imamı Himmet oğlu Aykut Fakih adında bir kişidir. İlmiyeden olanların kullandığı bir sıfat olan fakih imlasının köyde oturan dört kişi daha vardır ki, bu durum, burada bir de medrese olduğu kanaatini yaratmaktadır.
Söz konusu ilmiye mensubu kişiler şunlardır: Hasan oğlu İbrahim Fakih, Haşan Fakih oğlu Yusuf ve Mahmut Fakih oğlu Haşan Fakih. Köyden toplanan vergi miktarı ise 408 akçadır.
Bu bilgiler, kişi adları verilmeksizin, 1530 tarihli vergi defterinde de aynen tekrar edilmiştir^00’. 1876 tarihinde Tirebolu kazasına kayıtlı köylerden biri olarak bu yerde 27 hane (78 kişi) oturmaktadır. Bu kişilerden yıllık 1.254 kuruş vergi ve 2.640 kuruş da öşür alındığı anlaşılmaktadır. Ayrıca bu tarihte köyde 358 küçükbaş, 24 büyükbaş hayvan mevcudu tespit edilmiştir.
Bilgiler için Mehmet Fatsa hocamıza teşekkürler.
Konum: Beldemiz Espiye Sahilinden,içeri giren 07 nolu yolun 22..km’sinde bir olup, doğusunda Gelevera deresi ve batısında Kızılkaya madeni vardır ve 177 km² alana yerleşmiştir. Belediyemiz Merkezi düz bir alana kurulu olup 2 mahallemiz dağlık yapıya sahiptir. Sahilden 10-15 km iç kesimlerde 900 rakıma kadar yüksekliği ulaşmaktadır.
Nüfus: 2018 yılında yapılan “Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine” göre Soğukpınarın nüfusu 2254 olarak tespit edilmiştir.
Mahallelerimiz: Merkez Mahalle, Dikmen Mahallesi, Kozköy Mahallesi, Tuygun Mahallesi
Soğukpınar Beldesi Giresun un Şirin Bir Beldesidir. Beldemizin sırtını dayamış olduğu Kızılkaya dağı Gerek Maden rezervleri açısından gerekse görsel Açıdan Değerlidir. Kızıl kayada günbatımı izlenmeye değerdir. Ayrıca Kara dere ve Kızıldere Derelerinin Birleştiği yer Ayrı bir güzellik sergilemektedir. Beldemizin İçinden geçen tarihi ipek yolu tahrip edilmiş olsa da Han yıkıntıları ve Taş döşeme Yollarla Tarihe yolculuk kapısı aralıyor. Kızılkaya madeninde Beşik Gölü ,Şahin Kayası ,Delikli Taş ve eski galeriler buralara gezmeye gelenlerin uğrak yeridir.